قرارداد فرانچایز یا نشان‌سپاری، قراردادی است که به موجب آن، یک شرکت یا کسب و کار مشهور و شناخته‌شده، حق استفاده و بهره‌برداری از نام، علامت تجاری، مدل کسب و کار و برخی دیگر از حقوق و اموال فکری خود را برای مدت زمانی معین به شخص دیگری که تمایل دارد در آن حوزه فعالیت کند، اعطا می‌نماید. در این قرارداد، فرانچایزدهنده (Franchisor) یا دارنده حق امتیاز، به فرانچایزگیرنده (Franchisee) یا گیرنده حق امتیاز، جُعل یا دستمزد در قبال انجام خدمت پرداخت می‌کند و فرانچایزگیرنده باید کار را طبق شرایط و دستورالعمل‌های فرانچایزدهنده و با رعایت قوانین و استانداردهای مربوطه انجام دهد. قرارداد فرانچایز مزایا و معایبی برای هر دو طرف دارد. برخی از مزایا عبارتند از:
- برای فرانچایزدهنده: گسترش سریع و اقتصادی کسب و کار، افزایش سود و سهم بازار، کاهش هزینه‌های تبلیغات و بازاریابی، بهبود کیفیت خدمات و رضایت مشتریان، حفظ هویت و تصویر برند.
- برای فرانچایزگیرنده: بهره‌گیری از شهرت و تجربه فرانچایزدهنده، دسترسی به سیستم‌ها و روش‌های آماده و آزموده، دریافت حمایت‌ها و آموزش‌های لازم، کاهش ریسک شکست و ناموفقیت.
برخی از معایب عبارتند از:
- برای فرانچایزدهنده: کاهش کنترل بر روی عملکرد فروشگاه‌ها، احتمال بروز تضاد منافع با فرانچایزگیرنده‌ها، احتمال آسیب به تصویر برند در صورت عدم رعایت استانداردها.
- برای فرانچایزگیرنده: پرداخت جُعل یا رویالتی به فرانچایزدهنده، محدود شدن در خلاقیت و نوآوری، پذیرفتن قید‌ها و الزامات فرانچایزدهنده، احتمال تغییر شروط قرارداد توسط فرانچایزدهنده.
برای تنظیم یک قرارداد فرانچایز مناسب، لازم است که بخش‌های مختلف آن را با دقت بسط داد. بخش‌های عمده قرارداد فرانچایز عبارتند از:
- مشخصات طرفین قرارداد: در این بخش، نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، آدرس و شماره تماس هر دو طرف قید شود. همچنین در صورتی که یک طرف حقوقی باشد، نام شرکت، شماره ثبت، شناسه ملی، آدرس و شماره تماس نماینده قانونی آن ذکر شود.
- موضوع قرارداد: در این بخش، نام، علامت تجاری، مدل کسب و کار و سایر حقوق و اموال فکری مورد اعطای حق امتیاز توسط فرانچایزدهنده به فرانچایزگیرنده بیان شود. همچنین هدف و کاربرد از اعطای حق امتیاز نیز ذکر شود.
- جُعل یا رویالتی قابل پرداخت: در این بخش، مبلغ یا نسبت جُعل یا رویالتی قابل پرداخت توسط فرانچایزگیرنده به فرانچایزدهنده و نحوه و زمان پرداخت آن تعیین شود. به علاوه، باید در صورت وجود هزینه‌های جانبی چون بسته‌آموزشی، جزوات، سفر و اقامت و غیره، مشخص کنید که کدام طرف باید آن‌ها را بپردازد.
- مدت قرارداد: در این بخش، تاریخ شروع و پایان قرارداد و همچنین شرایط تمدید یا فسخ قبل از اتمام قرارداد تعیین شود.
- تعهدات و مسئولیت‌های طرفین: در این بخش، تعهدات و مسئولیت‌های هر یک از طرفین در قبال کار و استفاده از حق امتیاز بطور صریح و شفاف بنویسید. به عنوان مثال، فرانچایزدهنده باید سیستم‌ها و روش‌های خود را به فرانچایزگیرنده منتقل کند و حمایت‌ها و آموزش‌های لازم را به او ارائه دهد. فرانچایزگیرنده باید استانداردها و دستورالعمل‌های فرانچایزدهنده را رعایت کند و جُعل یا رویالتی را به موقع پرداخت کند. همچنین باید قوانین را رعایت کند و از انتقال حق امتیاز به شخص دیگری خودداری کند.
- تضمینات و ضمانت‌های قرارداد: در این بخش، نوع و مبلغ تضمینات و ضمانت‌هایی که طرفین برای اطمینان از اجرای قرارداد تعیین می‌کنند
من برای فرانشیز سیب زمینی سرخ کرده با 3 تا شریک گرفتم در قرارداد برای 2 شریک بود مجبور شدم دستی اضافه کنم